Gözde kuruluk, kanlanma yabancı cisim hissi, yanma, batma, görmede bulanıklık, gözleri kapatma isteği, baş ağrısı vb. yakınmalarınız varsa, bilgisayar tarzı cihazların kullanımından kaynaklanan ‘’dijital göz yorgunluğundan muzdarip olabilirsiniz. Çağın Göz Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Kürşat Çağın dijital göz yorgunluğu hakkında bilgi verdi.
Dijital göz yorgunluğu; masaüstü, dizüstü, tablet, e-kitap okuyucu, cep telefonu gibi cihazların uzun süre kullanımına bağlı olarak gözde oluşan bir rahatsızlıktır. Yaklaşık 10 erişkinden 9’u (%88) günde en az 2 saat veya daha fazla zamanını, yine 10 kişiden biri ise uyanık kaldıkları sürenin ¾’ünü dijital cihazlar karşısında geçirmektedir. Üstelik kullanıcıların büyük kısmı, bir değil birden çok dijital cihaz kullanmaktadır. Günlük yaşamlarında bu teknolojiyi kullanmak zorunda kalan erişkinlerin %65’i dijital göz yorgunluğu ilişkin gözde kuruluk, kanlanma, yabancı cisim hissetme, yanma, batma, görmede bulanıklık, gözleri kapatma isteği, baş ağrısı gibi yakınmalarda bulunurlar.
Dijital göz yorgunluğu neden oluşur?
Dijital göz yorgunluğu nedenlerinden bir tanesi bilgisayar karşısında görüntüyü netleştirmek amacıyla yapılan uyum (akomodasyon) çabasıdır. İnsan gözü 3 metreden yakın objeleri netleştirmek için uyum yapar. Uyum esnasında göz merceğinin tutunduğu kaslar kasılır ve göz merceği kalınlaşır; yani kırma gücü artar ve obje net olarak görülür. Ayrıca değişen ışık şiddetine bağlı olarak göz bebeği de bir ufalır bir genişler. Bu hareketlerin tümü göz içindeki kaslar yardımı ile yapıldığından, uzun süreli çalışma sonucunda gözde yorgunluk oluşur. Buna ek olarak, bilgisayar karşısında göz kırpma hareketleri azalır ve gözyaşı buharlaşarak gözden uzaklaşır. Yine bilgisayarın oluşturduğu sıcak hava göz yüzeyinde kurumaya sebep olur. Kornea yüzeyinin gözyaşı ile sıvanamadığı bu gibi durumların sonucunda ‘’dijital göz yorgunluğu’’ olarak tanımlanan hastalığın belirtileri ortaya çıkar.
Dijital göz yorgunluğunu önlemek mümkün
Dijital göz yorgunluğunu önlemek için gözlük, lens, yapay gözyaşı damlaları gibi birtakım ürünler teknoloji kullanıcıların hizmetine sunulmuş olsa da dijital göz yorgunluğu ile mücadele etmenin en kolay yolu, göz kırpma sayısını arttırmaktadır. Bu basit bir yöntem gibi gözükse de gözün ıslanması ve beslenmesi için son derece önemlidir. Dijital göz yorgunluğunun önlenmesinde diğer bir yol ise 20-20-20 kuralıdır. Bu kural her 20 dakikada bir en az 20 saniye boyunca, 2 feet (6 metre) uzağa bakmak suretiyle yapılan bir egzersizdir. Ayrıca dijital cihazın ekran parlaklığının azaltılması da yorgunluğun önlenmesine katkıda bulunacaktır.
Bazı gözlük üreticileri değişik filtre ve materyaller kullanarak kullanıcının daha keskin bir görüntü elde etmesini, ekrandan yansımayı önleyerek gözün yorulmasını engellemeyi başarmışlardır. Gözlük camlarında yaygın olarak kullanılan AR (anti reflektan) kaplamalar yansımayı azaltarak görme keskinliği ve kontrastını arttırmaktadır. Bu anlamda asferik camlar da ışık saçılmasını önleyen ileri teknoloji ürünleridir.